Sądowe zniesienie współwłasności to proces prawny mający na celu likwidację współwłasności nieruchomości drogą postępowania sądowego. Może dotyczyć np. działki, domu lub mieszkania będącego dotychczas we współwłasności kilku osób. Proces ten bywa konieczny i nieunikniony, gdy współwłaściciele nie są w stanie dogadać się co do dalszych losów nieruchomości. W artykule znajdziesz praktyczny poradnik na temat tego, jak wygląda sądowe zniesienie współwłasności krok po kroku wraz z istotnymi wskazówkami i odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania.
Kluczowe wnioski:- Sądowe zniesienie współwłasności jest ostatecznością, gdy brak porozumienia między współwłaścicielami
- Proces jest złożony i długotrwały, warto skorzystać z pomocy prawnika
- Niezbędne są dokumenty potwierdzające tytuł prawny do nieruchomości
- Koszty to opłata sądowa i wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika
- Sąd orzeknie o sposobie zniesienia współwłasności np. przez sprzedaż lub dział spadkowy
Jakie dokumenty potrzebne do zniesienia współwłasności
Aby rozpocząć proces sądowego zniesienia współwłasności, należy przygotować odpowiednie dokumenty potwierdzające prawo własności do nieruchomości. Są one niezbędne, aby udowodnić przed sądem, że osoba występująca z powództwem faktycznie jest współwłaścicielem danej nieruchomości.
Podstawowymi dokumentami są:
- akt notarialny nabycia nieruchomości (umowa kupna-sprzedaży, darowizny, działu spadkowego itp.)
- wypis z księgi wieczystej potwierdzający wpis prawa własności
Dodatkowo warto zgromadzić inne posiadane dokumenty np. wypis z rejestru gruntów, decyzję administracyjną czy prawomocny wyrok sądu, jeśli takie zostały wydane w przeszłości. Im więcej dokumentów tym lepiej, aby nie było wątpliwości co do współwłasności.
Kto może złożyć pozew o zniesienie współwłasności nieruchomości
Sądowe zniesienie współwłasności może zainicjować każdy ze współwłaścicieli danej nieruchomości, składając stosowny pozew do sądu. Nie ma przy tym znaczenia wielkość udziałów poszczególnych osób we współwłasności.
Pozew może złożyć zarówno współwłaściciel większościowy jak i mniejszościowy, posiadający nawet niewielki udział w nieruchomości np. 5% czy 10%. Liczy się samo prawo współwłasności, które daje legitymację do wystąpienia do sądu o zniesienie współwłasności.
Czytaj więcej: Mieszkania na raty od dewelopera - kup mieszkanie na dogodnych warunkach już od 3900 zł/m-c!
Gdzie złożyć pozew o zniesienie współwłasności nieruchomości
Właściwym sądem do złożenia pozwu o zniesienie współwłasności jest sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się dana nieruchomość. Warto to sprawdzić, aby pozew na pewno trafił do właściwej jednostki. Można to zrobić na stronie internetowej ms.gov.pl w zakładce struktura sądownictwa.
Dodatkowo pozew należy złożyć w biurze podawczym sądu lub przesłać pocztą tradycyjną. Elektroniczne złożenie pozwu jest możliwe tylko dla osób posiadających kwalifikowany podpis elektroniczny, profil zaufany albo podpis potwierdzony profilem zaufanym.
Jak przygotować pozew
Pozew powinien zawierać szereg formalnych elementów określonych przepisami, m.in.:
- dane stron postępowania
- dokładne oznaczenie nieruchomości
- wskazanie dowodów
- podpis powoda
Warto skonsultować treść pozwu z prawnikiem, aby uniknąć błędów formalnych.
Jakie są koszty sądowego zniesienia współwłasności
Proces sądowego zniesienia współwłasności wiąże się z koniecznością poniesienia dwóch rodzajów kosztów:
- Opłaty sądowej od pozwu, która jest uzależniona od wartości przedmiotu sporu określonej w pozwie. Może wynosić od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
- Wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika (radcy prawnego lub adwokata), jeśli decydujemy się na jego pomoc. Jest to zazwyczaj kilka tysięcy złotych.
Te koszty może ponieść na początku powód, a ostatecznie zostaną rozliczone pomiędzy stronami zgodnie z decyzją sądu.
Co zawiera pozew o zniesienie współwłasności nieruchomości
Pozew o zniesienie współwłasności powinien zawierać następujące elementy:
- Dokładne określenie stron postępowania (dane powoda i pozwanego/pozwanych)
- Oznaczenie nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności (nr księgi wieczystej, nr działki, obręb, powierzchnia)
- Udziały we współwłasności poszczególnych współwłaścicieli
- Wartość przedmiotu sporu (wartość całej nieruchomości)
- Wskazanie rodzaju współwłasności (współwłasność ustawowa, zwykła, łączna itd.)
- Wniosek o zniesienie współwłasności
- Propozycję sposobu zniesienia współwłasności
- Uzasadnienie wraz ze wskazaniem posiadanych dowodów
Jak długo trwa proces sądowego zniesienia współwłasności
Sądowe zniesienie współwłasności jest z reguły dość długotrwałym procesem. Czas jego trwania jest trudny do oszacowania i zależy od wielu czynników, m.in. obszerności materiału dowodowego, liczby uczestników postępowania, obciążenia sądu innymi sprawami.
Szacuje się, że przeciętna długość procesu o zniesienie współwłasności wynosi około 2 lat. Jednak w skomplikowanych przypadkach może trwać nawet 5 lat.
| Rodzaj postępowania | Szacowany czas |
| Postępowanie przed sądem I instancji | 1-2 lata |
| Ewentualne postępowanie apelacyjne przed sądem II instancji | kolejny rok |
Najlepiej liczyć się z możliwością przewlekłości tego procesu, który niestety rzadko kończy się szybciej niż w 2-3 lata od złożenia pozwu.
Podsumowanie
Sądowe zniesienie współwłasności jest złożonym procesem prawnym, do którego warto się dobrze przygotować. Niezbędne jest zgromadzenie odpowiednich dokumentów potwierdzających prawo własności danej nieruchomości. Pozew może złożyć każdy ze współwłaścicieli w sądzie rejonowym właściwym dla położenia nieruchomości. Proces jest kosztowny, generuje bowiem konieczność uiszczenia opłaty sądowej i wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Sam pozew powinien zawierać szereg sformalizowanych danych, min. dokładne oznaczenie nieruchomości i jej współwłaścicieli, proponowany sposób zniesienia współwłasności oraz uzasadnienie żądania. Niestety sądowe zniesienie współwłasności jest procesem długotrwałym, trwającym zwykle około 2 lata, a w skomplikowanych przypadkach nawet 5 lat.
Warto zatem najpierw podjąć próbę polubownego załatwienia sprawy ze współwłaścicielami, aby uniknąć żmudnej i kosztownej drogi sądowej. Jednak gdy brak porozumienia, proces zniesienia współwłasności mieszkania czy domu przed sądem może być konieczny i ostatecznie pozwoli zakończyć trudną sytuację prawną nieruchomości.
Mamy nadzieję, że informacje zawarte w artykule pomogą Ci lepiej zorientować się w tematyce sądowego zniesienia współwłasności i przygotować się do ewentualnego procesu w sądzie. Na pewno warto skorzystać z porad prawnika, aby zwiększyć szanse na sfinalizowanie sprawy zgodnie z oczekiwaniami.
