Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to nowy system długoterminowego oszczędzania dla pracowników, wprowadzony w 2019 roku. Oparto go na dobrowolnych wpłatach pracownika i pracodawcy, przeznaczonych na zabezpieczenie dodatkowych środków na emeryturę. Jak każdy nowy program, budzi on wiele pytań i wątpliwości. Jednym z najczęściej poruszanych zagadnień jest wpływ PPK na comiesięczne wynagrodzenie uczestnika. Czy faktycznie obniża ono pensję i czy udział w PPK jest zatem opłacalny? Przyjrzyjmy się bliżej, jak działa PPK, skąd pochodzą wpłaty i jakie daje korzyści.
Czym jest Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK)?
Idea i cele PPK
Pracownicze Plany Kapitałowe to system wspierany przez państwo, mający na celu tworzenie dobrowolnych oszczędności na emeryturę dla pracowników. Ma on zapewnić dodatkowe źródło dochodu po zakończeniu aktywności zawodowej, uzupełniające świadczenie z ZUS. W założeniu uczestnictwo w PPK ma pomóc w utrzymaniu dotychczasowego poziomu życia na emeryturze.
Uczestnicy PPK - kto może przystąpić?
Do PPK mogą przystąpić osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub innej umowy, pod warunkiem, że podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wiek uczestnika nie ma znaczenia. PPK obejmuje zarówno osoby młode, rozpoczynające karierę zawodową, jak i pracowników w średnim i starszym wieku, którzy zbliżają się do emerytury.
Dobrowolność i obowiązek przystąpienia do PPK
Przystąpienie do PPK jest dobrowolne, jednak dla większości osób oznacza to automatyczny zapis do programu. Jeśli pracownik nie złoży deklaracji o rezygnacji z PPK, pracodawca ma obowiązek zgłosić go do programu i naliczać wpłaty. Rezygnacja jest natomiast możliwa w dowolnym momencie.
Jak działa PPK?
Wpłaty pracownika i pracodawcy
Podstawą funkcjonowania PPK są wpłaty finansowe pracownika i pracodawcy. Pracownik odprowadza 2% wynagrodzenia brutto, a pracodawca dopłaca 1,5% wynagrodzenia. Ponadto państwo przekazuje jednorazowy wpłatę powitalną w wysokości 250 zł oraz coroczne dopłaty w wysokości 240 zł. Dobrowolnie można zwiększyć wpłaty do 4% (pracownik) i 2,5% (pracodawca).
Zarządzanie środkami w PPK
Środki wpłacane na rachunek PPK są inwestowane w fundusze zdefiniowanej daty dobrane do wieku uczestnika. Im bliżej 60. roku życia, tym bardziej konserwatywna polityka inwestycyjna. Instytucjami zarządzającymi funduszami PPK są towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz powszechne towarzystwa emerytalne.
Inwestowanie środków z PPK
Pieniądze z PPK są inwestowane w akcje i obligacje przedsiębiorstw, instrumenty rynku pieniężnego oraz nieruchomości. Dzięki temu uczestnicy programu mogą pomnażać swoje oszczędności na zasadach zbliżonych do tych, które funkcjonują w przypadku otwartych funduszy inwestycyjnych.
Wpływ PPK na wynagrodzenie
Wpłaty pracownika - pomniejszenie wynagrodzenia brutto
Uczestnictwo w PPK wiąże się z potrącaniem wpłaty w wysokości 2% wynagrodzenia brutto. Oznacza to obniżenie comiesięcznego przychodu uzyskiwanego z wypłaty na rękę. Dla osoby zarabiającej 5000 zł brutto będzie to kwota 100 zł miesięcznie.
Wpłaty pracodawcy - dodatkowy koszt
Pracodawca finansuje wpłaty na PPK w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto pracownika. Dla firmy oznacza to dodatkowy koszt związany z wynagrodzeniami. Przykładowo, przy zatrudnieniu 100 osób zarabiających po 5000 zł brutto, wpłaty pracodawcy wyniosą 75 000 zł rocznie.
Zmniejszenie obciążeń podatkowych dzięki PPK
Należy jednak pamiętać, że wpłaty finansowane przez pracodawcę obniżają podstawę opodatkowania firmy podatkiem dochodowym. Oznacza to realne zmniejszenie obciążeń podatkowych dla przedsiębiorstwa.
Korzyści z PPK mimo niższej pensji
Dodatkowe oszczędności na emeryturę
Mimo pomniejszenia comiesięcznej pensji, PPK zapewnia dodatkowy kapitał na emeryturze. Przy założeniu 40 lat oszczędzania i 7% stopy zwrotu z inwestycji, 2% wpłata z wynagrodzenia 5000 zł może dać ok. 300 000 zł dodatkowych środków po zakończeniu kariery zawodowej.
Wypłata środków w trudnych sytuacjach życiowych
PPK umożliwia wcześniejszą wypłatę zgromadzonych oszczędności w przypadku poważnego zachorowania uczestnika, jego małżonka lub dziecka, a także na pokrycie wkładu własnego przy zakupie mieszkania czy budowie domu.
Większa motywacja i lojalność pracowników
PPK to również korzyści dla pracodawców w postaci większej motywacji i lojalności kadry, a także lepszego wizerunku firmy jako odpowiedzialnego pracodawcy, który troszczy się o przyszłość pracowników.
Jak zrezygnować z PPK lub zmienić wpłaty?
Rezygnacja z PPK - procedura
Aby zrezygnować z PPK, należy złożyć u pracodawcy stosowną deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Rezygnacja nie wymaga podawania przyczyny i może zostać złożona w dowolnym momencie.
Ponowne przystąpienie do PPK
Pracownik, który złożył deklarację rezygnacji z PPK, może w dowolnym terminie zdecydować się na ponowne przystąpienie do programu. W tym celu składa pracodawcy wniosek o dokonywanie wpłat do PPK.
Zmiana wysokości wpłat przez uczestnika PPK
Uczestnik PPK może w każdej chwili zmienić wysokość wpłaty finansowanej z własnego wynagrodzenia - zarówno ją zwiększyć, jak i zmniejszyć, składając pracodawcy odpowiedni wniosek.
Podsumowanie
Znaczenie dodatkowych oszczędności emerytalnych
Mimo pewnych wątpliwości, PPK stanowi cenne uzupełnienie emerytalnych oszczędności pracowników. W obliczu niskich świadczeń z ZUS, dodatkowy kapitał na emeryturze będzie miał kluczowe znaczenie dla utrzymania poziomu życia po zakończeniu aktywności zawodowej.
Neutralny koszt dla pracodawcy
Wpłaty pracodawcy na PPK nie oznaczają dodatkowego obciążenia firmy, gdyż są one związane z obniżeniem podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. W rezultacie realny koszt PPK dla przedsiębiorstwa jest znikomy lub zerowy.
Możliwość rezygnacji lub modyfikacji wpłat
Elastyczność PPK pozwala dostosować udział w programie do aktualnych możliwości i sytuacji pracownika. W każdej chwili można zrezygnować z oszczędzania lub zmodyfikować wysokość wpłaty finansowanej z własnej pensji.
Podsumowanie
Pracownicze Plany Kapitałowe to nowy, dobrowolny system oszczędzania na emeryturę dla pracowników. Wpłaty finansowane z wynagrodzenia brutto obniżają co prawda bieżące zarobki, jednak pozwalają gromadzić dodatkowy kapitał na przyszłość. Pracodawcy również ponoszą koszty z tytułu PPK, choć dzięki ulgom podatkowym są one znacznie zredukowane. Mimo pewnych wad, PPK stanowią cenne uzupełnienie przyszłej emerytury, dające szansę na utrzymanie dotychczasowego poziomu życia. Elastyczność programu pozwala dopasować go do indywidualnej sytuacji uczestnika.
