Umowa zlecenie a umowa o pracę różnice już na pierwszy rzut oka wydają się znikome. Jednak w praktyce są one dość istotne i warto je poznać, aby świadomie wybrać rodzaj umowy najlepiej odpowiadający naszej sytuacji. W artykule przyjrzymy się kluczowym różnicom pomiędzy umową zlecenia a umową o pracę w zakresie obowiązków stron, zakresu odpowiedzialności, wynagrodzenia czy ubezpieczeń. Pozwoli to podjąć świadomą decyzję, jaki rodzaj umowy będzie dla nas najkorzystniejszy.
Kluczowe wnioski:- Umowa zlecenia daje większą elastyczność i swobodę niż umowa o pracę.
- Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi większą ochronę i stabilność zatrudnienia.
- W umowie zlecenia odprowadzane są niższe podatki i składki ZUS.
- Przy umowie o pracę pracodawca ma większe obowiązki wobec pracownika.
- Wybór rodzaju umowy powinien być dostosowany do indywidualnej sytuacji i potrzeb.
Rodzaje umów zlecenie vs umowa o pracę
Pierwszą istotną różnicą pomiędzy umową zlecenia a umową o pracę są sposoby ich zawierania oraz to, w jaki sposób określają one relację między pracodawcą a pracownikiem.
Umowa zlecenia ma charakter cywilnoprawny. Oznacza to, że zleceniobiorca wykonuje określone w niej zadanie na rzecz zleceniodawcy, ale nie jest podporządkowany zleceniodawcy. Nie ma obowiązku stosowania się do jego poleceń, a jedynie ma obowiązek wykonać umówione dzieło.
Z kolei umowa o pracę ma charakter pracowniczy, co oznacza, że pracownik jest podporządkowany pracodawcy. Musi stosować się do jego poleceń, godzin pracy, miejsca wykonywania pracy. Występuje tu zależność pracownika od pracodawcy.
Rodzaje umów o pracę
Umowa o pracę może przyjmować różne formy w zależności od czasu jej trwania. Wyróżniamy umowę o pracę na czas nieokreślony, określony (np. na zastępstwo), na okres próbny czy na czas wykonania określonej pracy.
Umowa zlecenia zawsze dotyczy wykonania konkretnego zadania lub usługi w ustalonym terminie. Nie występuje w różnych formach czasowych.
Obowiązki pracodawcy przy zleceniu i etacie
Kolejna istotna różnica dotyczy obowiązków, jakie ciążą na pracodawcy w zależności od rodzaju umowy.
W przypadku umowy zlecenia pracodawca ma stosunkowo niewiele obowiązków. Musi przede wszystkim przekazać zleceniobiorcy materiały i informacje potrzebne do wykonania zlecenia. Ponadto musi wypłacić umówione wynagrodzenie po wykonaniu zlecenia. Nie ma natomiast obowiązków związanych z zapewnieniem zleceniobiorcy urlopu, zwolnień chorobowych czy świadczeń socjalnych.
Z kolei przy umowie o pracę zakres obowiązków pracodawcy jest znacznie szerszy. Obejmuje m.in. obowiązek przeszkolenia pracownika, wyposażenia go w narzędzia niezbędne do pracy, wypłacania comiesięcznego wynagrodzenia, odprowadzania składek ZUS, udzielania urlopu wypoczynkowego i okolicznościowego, wypłacania odpraw itd.
Czytaj więcej: Atrakcyjny wzór promesy zatrudnienia - jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?
Zakres odpowiedzialności zleceniobiorcy i pracownika
Kolejną istotną różnicą jest zakres odpowiedzialności zleceniobiorcy i pracownika zatrudnionego na umowę o pracę.
Zleceniobiorca ponosi odpowiedzialność głównie za wykonanie umówionego dzieła zgodnie z umową, terminowo i z należytą starannością. Nie ponosi natomiast odpowiedzialności za szkody wyrządzone pracodawcy w trakcie wykonywania zlecenia (chyba że są one wynikiem jego rażącego niedbalstwa).
Pracownik z kolei ponosi szeroką odpowiedzialność materialną wobec pracodawcy. Odpowiada za szkody wyrządzone z jego winy, np. uszkodzenie sprzętu, utratę danych, ujawnienie tajemnic pracodawcy. Może zostać pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej za nieprzestrzeganie obowiązków pracowniczych.
Wynagrodzenie w umowie zlecenia a umowie o pracę
Różnice występują także w sposobie wynagradzania oraz wysokości obciążeń podatkowo-składkowych w zależności od rodzaju umowy.
Wynagrodzenie ze zlecenia ma formę kwoty brutto, od której zleceniobiorca samodzielnie odprowadza podatek dochodowy w wysokości 17% lub 32% oraz składkę zdrowotną. Zleceniodawca nie odprowadza żadnych składek na ubezpieczenia społeczne.
Wynagrodzenie z umowy o pracę ma formę kwoty brutto, od której pracodawca potrąca zaliczkę na podatek oraz składki ZUS (emerytalną, rentową, chorobową). W efekcie pracownik otrzymuje kwotę netto „na rękę”.
Podatki i składki
Zleceniobiorca płaci zatem niższe podatki i składki od wynagrodzenia niż pracownik na umowie o pracę. Jest to znacząca zaleta umowy zlecenia.
Zlecenie a etat - różnice w zakresie ubezpieczeń
Kolejne istotne różnice między umowami dotyczą ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.
Zleceniobiorca podlega jedynie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. Samodzielnie opłaca składkę zdrowotną w wysokości 9% podstawy wymiaru.
Pracownik podlega pełnemu zakresowi ubezpieczeń społecznych i zdrowotnemu. Pracodawca opłaca za niego składki emerytalną, rentową, chorobową, wypadkową i zdrowotną w łącznej wysokości ok. 20% wynagrodzenia brutto.
Pracownik ma zatem zapewnioną o wiele szerszą ochronę ubezpieczeniową niż zleceniobiorca.
Wypowiedzenie i rozwiązanie umowy zlecenia vs umowy o pracę
Ostatnią istotną różnicą są zasady wypowiadania i rozwiązywania obu rodzajów umów.
Umowa zlecenia może zostać rozwiązana przez każdą ze stron w dowolnym momencie, bez podania przyczyny i z zachowaniem okresu wypowiedzenia określonego w umowie (zazwyczaj 2 tygodnie).
Umowa o pracę na czas nieokreślony może zostać rozwiązana przez pracodawcę tylko z ważnych przyczyn i z zachowaniem okresu wypowiedzenia (od 2 tygodni do 3 miesięcy). Pracownik również może ją wypowiedzieć z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
Umowa o pracę zapewnia zatem pracownikowi znacznie większą ochronę i stabilność zatrudnienia niż umowa zlecenia.
Podsumowując, umowa zlecenia i umowa o pracę różnią się znacząco pod względem rodzaju relacji, obowiązków pracodawcy, odpowiedzialności stron, wynagrodzenia i świadczeń, zakresu ochrony ubezpieczeniowej oraz stabilności zatrudnienia. Wybór rodzaju umowy powinien być dostosowany do indywidualnej sytuacji i potrzeb pracownika oraz charakteru wykonywanej pracy.
Podsumowanie
Umowa zlecenie a umowa o pracę różnice na pierwszy rzut oka mogą wydawać się niewielkie. Jednak przy bliższym poznaniu okazuje się, że dotyczą one kluczowych kwestii, takich jak rodzaj relacji z pracodawcą, zakres jego obowiązków i naszej odpowiedzialności, wysokość wynagrodzenia i obciążeń podatkowo-składkowych czy stabilność zatrudnienia. Dlatego wybierając rodzaj umowy, warto wziąć je pod uwagę.
Różnica między zleceniem a umową o pracę sprowadza się przede wszystkim do większej niezależności oraz niższych kosztów po stronie zleceniobiorcy, ale także mniejszej ochrony i gorszego zabezpieczenia socjalnego. Z drugiej strony umowa o pracę zapewnia stabilizację i poczucie bezpieczeństwa, ale wiąże się z wyższymi obciążeniami.
Roznica miedzy umowa o prace a zlecenie oznacza, że musimy samodzielnie rozważyć, co jest dla nas ważniejsze - elastyczność finansowa czy stabilność? Swoboda działania czy ochrona socjalna? Odpowiedź na te pytania pomoże zdecydować, która umowa będzie dla nas korzystniejsza.
Niezależnie od rodzaju umowy, kluczowe jest, aby jej warunki były precyzyjnie określone, a my dokładnie znali wynikające z niej prawa i obowiązki. Pozwoli to uniknąć nieporozumień i problemów na linii pracownik - pracodawca.
Tagi
Udostępnij
